I-MOTS-c (I-Mitochondrial Open Reading Frame ye-12S rRNA Type-c) iyi-peptide encane efakwe ikhodi ye-mitochondrial DNA eye yaheha isithakazelo esibalulekile sesayensi eminyakeni yakamuva. Ngokwesiko, i-mitochondria ibhekwe ngokuyinhloko “njengendlu yamandla yeseli,” enesibopho sokukhiqiza amandla. Kodwa-ke, ucwaningo olusafufusa luveza ukuthi i-mitochondria iphinde isebenze njengamahabhu okubonisa, elawula umzimba nempilo yamaselula ngama-peptide e-bioactive afana ne-MOTS-c.
Le peptide, ehlanganisa nje ama-amino acid ayi-16, ifakwe ikhodi ngaphakathi kwesifunda se-12S rRNA se-mitochondrial DNA. Uma isihlanganisiwe ku-cytoplasm, ingadlulela ku-nucleus, lapho ithonya khona ukubonakaliswa kwezakhi zofuzo ezihilelekile ekulawuleni i-metabolic. Enye yezindima zayo ezibaluleke kakhulu ukwenza kusebenze indlela yokusayina ye-AMPK, ethuthukisa ukumuncwa nokusetshenziswa kwe-glucose kuyilapho kuthuthukisa ukuzwela kwe-insulin. Lezi zakhiwo zenza i-MOTS-c ibe yikhandidethi elithembisayo lokubhekana nezinkinga ze-metabolic ezifana nesifo sikashukela sohlobo 2 nokukhuluphala.
Ngale kwe-metabolism, i-MOTS-c ibonise imiphumela yokuvikela ekucindezelekeni kwe-oxidative ngokuqinisa ukuzivikela kwe-antioxidant yeseli kanye nokunciphisa umonakalo obangelwa ama-radicals mahhala. Lo msebenzi ufaka isandla ekugcineni impilo yezitho ezibucayi njengenhliziyo, isibindi, nesimiso sezinzwa. Ucwaningo luphinde lwagqamisa ukuxhumana okucacile phakathi kwamazinga e-MOTS-c nokuguga: njengoba umzimba ukhula, amazinga emvelo we-peptide ayancipha. Ukwengezwa ezifundweni zezilwane kuye kwathuthukisa ukusebenza komzimba, kwabambezeleka ukwehla okuhlobene nobudala, futhi kwanwetshwa nokuphila isikhathi eside, okuphakamisa amathuba okuthi i-MOTS-c ithuthukiswe “njenge-molecule elwa nokuguga.”
Ukwengeza, i-MOTS-c ibonakala ithuthukisa i-muscle energy metabolism nokukhuthazela, okwenza kube nesithakazelo esikhulu emithini yezemidlalo nokuvuselela. Ezinye izifundo futhi ziphakamisa izinzuzo ezingaba khona zezifo ze-neurodeergenerative, ziqhubeke nokwandisa umkhathi wazo wokwelapha.
Nakuba isezigabeni zokuqala zocwaningo, i-MOTS-c imele impumelelo ekuqondeni kwethu biology ye-mitochondrial. Ayiphonseli inselelo nje kuphela umbono ovamile we-mitochondria kodwa futhi ivula izindlela ezintsha zokwelapha izifo ze-metabolic, ukunciphisa ukuguga, nokukhuthaza impilo yonke. Ngokuqhubeka nokufunda nokuthuthukiswa komtholampilo, i-MOTS-c ingaba yithuluzi elinamandla esikhathini esizayo somuthi.
Isikhathi sokuthumela: Sep-10-2025